Op vandaag leidt het overlijden van een partner of een wettelijke samenwonende tot de verplichting van het betalen van successierechten op het volledige geërfde vermogen. Ook al bestaat er een voordeeltarief voor de gemeenschappelijke gezinswoning, kunnen de successierechten in Brussel hoog oplopen en, in bepaalde gevallen, de overlevende partner of samenwonende zelfs dwingen tot de verkoop van de gezinswoning om de successierechten te kunnen betalen.

Sinds 2007 al is er in het Vlaams Gewest in dergelijk geval geen recht meer verschuldigd voor wat betreft de gezinswoning.

Voorstellen van beschikkingen werden al sinds 2007 aan het Brussels Parlement voorgelegd, alsook in juni 2013 teneinde de successierechten op de gezinswoning af te schaffen.

Op het einde van september jongstleden werd een ontwerp van beschikking door de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest goedgekeurd. Het ontwerp werd overgemaakt aan de Raad van State voor advies en moet daarna nog goedgekeurd worden door het Brussels Parlement. Zonder nieuwe ontwikkelingen, zullen de partners en samenwonenden geen successierechten meer moeten betalen op het gebouw waarin hun gezinswoning gevestigd was.

Het voordeel zal belangrijk kunnen zijn voor de overlevende partner en het doel van de Brusselse regering is net om de uittocht van oudere personen te voorkomen, meer bepaald in de richting van het Vlaamse Gewest.

Nemen we als voorbeeld een gepensioneerd koppel, zonder kinderen, gedomicilieerd in Brussel sinds vijf jaar, gehuwd onder het wettelijk stelsel ( te weten zonder een huwelijkscontract te hebben afgesloten) en eigenaar van een gezinswoning waarvan de venale waarde 1.000.000 € bedraagt.

De overlevende partner of samenwonende zal zo de helft van het gebouw met een waarde van 500.000 € erven. Op vandaag zijn de successierechten op het gebouw dat dienst deed als laatste woonplaats van de overledene berekend op een progressief tarief per schijf van 2 % (tot 50.000 €) met een maximum van 30% (boven de 500.000 €). Het totaal aan verschuldigde successierechten in dergelijk geval zou iets meer dan 77.000 € bedragen. Zelfs al is dit bedrag iets lager dan hetgeen tot in 2012 verschuldigd was, kan het, in bepaalde gevallen, de overlevende partner verplichten tot het verkopen van het gebouw dat als laatste woonplaats diende. Het kan ook bepaalde personen aanzetten tot het kopen van een woning in het Vlaams Gewest met de bedoeling zich daar te vestigen.

Als het Brussels Parlement effectief de volledige afschaffing van de successierechten tussen overlevende samenwonenden of partners zou stemmen voor wat betreft de gezinswoning, dan zal er in de voorheen gestelde hypothese geen enkele successierecht verschuldigd zijn.