De Europese Unie heeft net een nieuwe richtlijn goedgekeurd die de Lidstaten zal verplichten om de tussenpersonen en fiscale raadgevers te dwingen “grensoverschrijdende fiscale structuren” aan de fiscale administraties aan te geven.

Het betreft grotendeels elke structuur die ten minste een Lidstaat en een andere Staat, al dan niet lid, betreft en die beantwoordt aan vele « markers » die door de Commissie gedefinieerd zijn : het gebruik van de verliezen om de fiscale last te verminderen, gebruik van fiscale stelsels die het mogelijk maken om een inkomen om te zetten in een andere categorie van inkomens die minder of niet belast, overdracht van immaterieel actief dat moeilijk te evalueren is, overdracht van functies of risico’s die vastgestelde fiscale gevolgen …

Deze informatie zal daarna door de Staten uitgewisseld worden teneinde hen toe te laten om makkelijker te reageren door hun wetgeving aan te passen om te voorkomen dat de fiscale constructies in kwestie efficiënt zijn.

Het gaat over een nieuw element dat de mutatie van de Europese Unie aantoont. Bij het begin, door een eenheidsmarkt te creëren, heeft de Unie nieuwe rechten toegekend aan personen tegenover de Staten en vermindert ze de bevoegdheid van de Staten. Vandaag blijkt ze nog meer staatsgericht te zijn dan hen, en blijft ze hun bevoegdheid over de burgers maar versterken. De Europese Unie is onvrij geworden, maar, in het bijzonder wanneer, zoals in dit geval, een richtlijn met unanimiteit wordt goedgekeurd en alle Lidstaten, met inbegrip van de Belgische regering, er dezelfde verantwoordelijkheid voor hebben.

Dit wil zeggen dat één van de onaanvaardbare gevolgen van deze richtlijn is dat personen die onderworpen zijn aan het beroepsgeheim, behalve indien de Lidstaten hiervan afwijken (wat ze kunnen doen), verplicht worden om zaken betreffende hun cliënten bekend te maken, en dit op straffe van sancties. Het is in het bijzonder ontoelaatbaar dat een advocaat die naam waardig zich aan dergelijke verplichting onderwerpt. Gelukkig bevat de tekst belangrijke lacunes die scrupuleuze en creatieve advocaten de mogelijkheid geven om het beroepsgeheim te respecteren zonder inbreuk te plegen op de richtlijn.

De tekst zal van toepassing zijn vanaf 2020, maar met een terugwerkende kracht op verrichtingen die sinds de inwerkingtreding van de richtlijn werden uitgevoerd, ongetwijfeld begin juli 2018. Het betreft hier niet de interne verrichtingen binnen één Staat.

Zelfs al zal blijken dat ze ongetwijfeld weinig efficiënt is, door de achterpoortjes die ze heeft, toont deze tekst duidelijk een politieke intentie om, bij voorkeur nog vandaag, van Europa een fiscale hel te maken, niet alleen door de omvang van de belastingen die daar zullen geheven worden, maar ook door de zwaarte van de sancties en procedures die aan de belastingplichtigen worden opgelegd, zodat de Staat alles over hen weet.