Een wetsontwerp houdende fiscale, fraudebestrijdende, financiële alsook diverse bepalingen werd op 31 januari 2019 goedgekeurd in plenaire zitting van de Kamer: onder de bepalingen die het bevat, is er één die onze aandacht weerhield.
In fiscale zaken (directe belastingen) is de langste verjaringstermijn 7 jaar, te rekenen vanaf de 1e januari volgend op het jaar van inning van de inkomsten. Deze onderzoeks- en belastingtermijn van 7 jaar is van toepassing als de administratie in de mogelijkheid verkeert om het bestaan van aanwijzingen van fraude (voor het onderzoek) of een fiscale fraude (voor de belasting) in hoofde van de belastingplichtige aan te tonen.
Met andere woorden, tijdens het kalenderjaar 2019 zijn de oudste inkomsten die het voorwerp kunnen uit maken van een onderzoek en een rechtzetting deze van het inkomstenjaar 2012.
Voor de vorige jaren zijn de onderzoekstermijn en de belastingtermijn van de fiscus verlopen, omwille van verjaring.
Voortaan zal er een bijzondere termijn bestaan voor inbreuken op de bepalingen van het Wetboek van inkomstenbelastingen, gecombineerd met een beroep op een juridische constructie gevestigd in een Staat die op de lijst staat van Staten met een onbestaande of lage fiscaliteit, een lijst die reeds opgenomen is in de fiscale wetgeving. De bijzondere termijn van 10 jaar zal echter niet van toepassing zijn op juridische constructies gevestigd in Staten waarmee een overeenkomst ter preventie van dubbele belastingen werd afgesloten, indien deze een uitwisseling van fiscale informatie met België voorzien. Wat op vandaag in realiteit de overgrote meerderheid betreft van de Staten met een duidelijk voordeligere fiscaliteit dan België.
Er moet tevens een intentioneel criterium aanwezig zijn; het gebruik van de juridische constructie moet als doel hebben de (belastbare) oorsprong of het bestaan van het vermogen te verbergen.
Met andere woorden, de niet aangegeven inkomsten, die hadden aangegeven moeten worden, van de jaren 2012, 2013 en 2014, zullen gerectificeerd kunnen worden gedurende drie bijkomende jaren in vergelijking met de termijn die op vandaag van kracht is (respectievelijk tot 31 december 2022, 2023 en 2024).
De termijnen waarin de onderzoeks- en belastingbevoegdheden van de administratie met betrekking tot vorige inkomsten blijven verlopen, ondanks de tussenkomst van deze nieuwe wetgeving: een wijziging van de regels betreffende de verjaring kunnen inderdaad pas leiden tot heropening van de verworven verjaringen op het ogenblik dat de nieuwe wet van kracht wordt (1 januari 2019).
We noteren vanaf nu dat het gebruiken van een buitenlandse juridische constructie, ook al is deze gevestigd in een belastingparadijs, een wettig gedrag is en blijft, voor zover uiteraard dat de belastingplichtige al zijn fiscale verplichtingen vervult en, in feite, dat hij niet probeert om belastbare inkomsten te verbergen.
Het startpunt van de onderzoeken die gedaan worden binnen de termijn van 10 jaar zal voor de belastingadministratie dus altijd het punt zijn waarop wordt aangetoond dat er in hoofde van de belastingplichtige aanwijzingen bestaan van de (werkelijke of fictieve – cfr. Kaaimantaks) ontvangst van een belastbaar inkomen.
De verlenging van de verjaringstermijn kan uiteraard niet dienen als argument voor de belastingadministratie om inkomsten tijdens de voorbije 10 jaar als belastbaar te beschouwen die het in realiteit niet waren in hoofde van deze belastingplichtige, krachtens het recht dat van toepassing was tijdens het gecontroleerde jaar.
De motivering voor deze bepaling is puur opportunisme: onder de zeer recente lawine van gigantisch veel te behandelen gegevens door de inwerkingtreding van internationale uitwisselingen van fiscale inlichtingen, heeft de Staat eenvoudigweg geen tijd noch de middelen gehad om een dergelijke stroom aan informatie te behandelen binnen de onderzoeks- en belastingtermijn van 7 jaar.
Er moest dus op een ethisch betwistbare manier een beetje “een reddende hand” gevonden worden…..