De term « corporate actions » verwijst naar verschillende handelingen die door een buitenlandse vennootschap kunnen uitgevoerd worden zoals de uitkeringen van liquidatieboni en van terugkoop, de uitkeringen van bonusaandelen, dividenden in natura en optionele dividenden, aandelensplitsingen ("stock split"), fusies, partiële splitsingen en gelijkaardige handelingen, kapitaalverminderingen (in natura of in speciën) aandelenruil, enz.

Laten we het courante voorbeeld van een spin-off nemen. Als we naar de doelstellingen kijken, dan is een « spin-off » een handeling waarmee een vennootschap als doel heeft een deel van haar activiteiten te isoleren door ze over te dragen naar ofwel een nieuw opgerichte vennootschap ofwel naar een bestaande verbonden vennootschap, zonder dat de vennootschap die een herstructurering doorvoert, wordt ontbonden.

Een bijzonder kenmerk van de « spin-off » is dat de handeling niet gepaard gaat met de betaling onder de vorm van liquiditeiten, maar onder de vorm van titels. Dan stelt zich de vraag wat met de belasting van de toegekende dividenden onder de vorm van titels in het kader van dergelijke « spin-off » handeling.

Reeds in 2012 heeft de administratie haar standpunt bekend gemaakt betreffende een uitkering van dividenden in natura (onder de vorm van aandelen of deelbewijzen) die gebeurt in het kader van dergelijke operatie. De omzendbrief merkt op dat we ons a priori niet in een handeling van partiële splitsing zullen bevinden zoals bedoeld in artikel 210, § 1ste, 1°bis van het Wetboek van inkomstenbelastingen ; een handeling die meer bepaald het karakter heeft dat de aandelen of deelbewijzen van de vennootschap die begunstigde is van de inbreng, rechtstreeks aan de aandeelhouders of vennoten van de vennootschap die herstructureert worden gegeven zonder dat deze op een gegeven ogenblik in het patrimonium van deze laatste wordt opgenomen.

Volgens deze omzendbrief moet er, op basis van de elementen eigen aan de handeling, bepaald worden of (en, in voorkomend geval, in welke mate) de uitkering van titels overeenkomt met een terugbetaling van het volstorte kapitaal verkregen ter uitvoering van een regelmatige beslissing tot vermindering van het maatschappelijk teneinde het bedrag te bepalen dat eventueel belastbaar is ten titel van dividenden.

Dit administratieve stand heeft aanleiding gegeven tot een revisie van de sectorale positie van FEBELFIN. FEBELFIN is van mening dat het ontbreken of het gebrek aan voldoende betrouwbare informatie in voorkomend geval zal leiden tot de onderwerping van het totaalbedrag van de uitkering aan roerende voorheffing.

Maar kunnen we eigenlijk spreken over dividenden in het kader van een spin-off ?

Volgens de definitie van een dividend, die we terugvinden in artikel 18 WIB, gaat het over « alle voordelen toegekend door een vennootschap aan aandelen, deelbewijzen en winstbewijzen hoe ook genaamd, uit welken hoofde en op welke wijze ook verkregen”. Deze definitie eist dus het bestaan van een voordeel. Een voordeel is hetgene wat een materieel of morel voordeel creëert of met zich mee brengt. Dit is uiteraard niet zo in dit geval in die mate dat, op het ogenblik van de spin-off, de som van de twee delen gelijk is – en gelijk moet zijn – aan de oorspronkelijke waarde van de vennootschap.

Naar onze mening is het dus, gezien de definitie van artikel 18 WIB , niet toegelaten om een handeling die neutraal is voor de aandeelhouder te belasten, want na de spin-off zal de waarde van de aandelen van de twee entiteiten in principe gelijk zijn aan de waarde van de aandelen van de onderneming voor de spin-off. De aandeelhouder heeft geen enkel voordeel ontvangen. De aandeelhouder heeft geen enkel inkomen ontvangen.

De omgekeerde interpretatie zou ons doen zeggen dat wanneer u een appel in twee snijdt u een halve appel meer heeft dan voordien. Dat is uiteraard niet zo, de aandeelhouder heeft evenveel appel na de handeling, alleen is die in twee stukken verdeeld.

Dergelijke belasting in het kader van een spin-off zou dus niet eerlijk zijn, want het gaat hier zeker niet over een voordeel en dus niet over een dividend. De aandeelhouder verrijkt zich niet door deze handeling. Trouwens, een heffing op dergelijke handeling heeft als gevolg dat de aandeelhouder 27% van zijn vermogen verliest.

Het is evenwel niet het standpunt van de administratie. Voor de redenen die zonet werden uiteengezet, Iijkt dit standpunt van de administratie zeer betwistbaar. Een heffing in die omstandigheden is volgens ons ongerechtvaardigd en onjuist.

De belastingplichtigen die zich in dergelijke situatie bevinden, zouden dus goed moeten overwegen om een klacht in te dienen en te vechten tegen deze onrechtvaardigheid.

Le terme de « corporate actions » renvoie à différentes opérations qui peuvent être réalisées par une société étrangère telles que les distributions de bonis de liquidation et de rachat, les distributions d'actions de bonus, les dividendes en nature et optionnels, les divisions d'actions ("stock split"), les fusions, les scissions et scissions partielles et opérations similaires, les réductions de capital (en nature et en espèces), les échanges d'actions, etc.

Prenons l’exemple courant d’une spin-off. Si l’on considère ses objectifs, une "spin-off" est une opération visant pour une société à isoler une partie de ses activités en les transférant soit à une société nouvellement constituée soit à une société liée existante, sans que la société qui se restructure, ne soit dissoute.

Une particularité de la "spin off" est que l'opération n'implique pas de paiement sous forme de liquidités, mais sous forme de titres. La question se pose alors de la taxation des dividendes attribués sous la forme de titres dans le cadre d'une telle opération de "spin off".

Déjà en 2012, l’administration a fait connaître sa position au sujet d’une distribution de dividendes en nature (sous la forme d’actions ou parts) qui s’inscrit dans le cadre d’une telle opération. La circulaire fait remarquer qu’a priori, on ne se trouvera pas en présence d’une opération de scission partielle visée à l’article 210, § 1er, 1°bis Code des Impôts sur les Revenus ; opération qui a notamment pour caractéristique que les actions ou parts de la société bénéficiaire de l’apport sont remises directement aux actionnaires ou associés de la société qui se restructure sans que celles-ci n’entrent à un quelconque moment dans le patrimoine de cette dernière.

Selon cette circulaire, il convient, au vu des éléments propres à l'opération, de déterminer si (et, le cas échéant, dans quelle mesure) la distribution de titres correspond en fait à un remboursement de capital libéré opéré en exécution d'une décision régulière de réduction du capital social aux fins de déterminer le montant éventuellement imposable à titre de dividendes.

Cette position administrative a donné lieu à une révision de la position sectorielle de FEBELFIN, qui est d’avis que l’absence ou le manque d’information suffisamment fiable conduira le cas échéant à soumettre le montant total de la distribution au précompte mobilier.

Mais peut-on réellement parler de dividende dans le cadre d’une spin-off ?

Selon la définition d’un dividende, qui se retrouve dans l’article 18 CIR, il s’agit de "tous les avantages attribués par une société aux actions, parts, et parts bénéficiaires, quelle que soit leur dénomination, obtenus à quelque titre ou sous quelque forme que ce soit". Cette définition exige donc l’existence d’un avantage. Un avantage est ce qui constitue ou apporte un profit matériel ou moral. Ceci n’est évidemment pas le cas en l’espèce dans la mesure où, au moment d’une spin-off, la somme des deux parties est égale – et doit être égale – à la valeur d'origine de la société.

A notre sens, il n’est donc pas permis, vu la définition de l’article 18 CIR, de taxer une opération qui est neutre pour l’actionnaire, car à l’issue du spin off, la valeur des actions des deux entités équivaudra en principe à celle des actions de l’entreprise avant le spin off. L’actionnaire n’a reçu aucun avantage. L’actionnaire n’a reçu aucun revenu.

L’interprétation inverse aura comme implication de dire que lorsque vous coupez une pomme en deux, vous avez une demi-pomme de plus qu’avant. Ce n’est évidemment pas le cas, l’actionnaire a tout à fait la même quantité de pomme après l’opération, mais divisée en deux morceaux.

Une quelconque imposition dans les circonstances d’un spin off ne serait donc pas équitable, car il ne s'agit nullement d'un avantage et donc pas d’un dividende. L’actionnaire ne s’enrichit pas par cette opération. Par ailleurs, un prélèvement sur une telle opération a comme effet que l'actionnaire perd 27 % de son avoir.

L’administration n’est toutefois pas de cet avis. Pour les raisons qui viennent d’être exposées, cette position de l’administration paraît extrêmement critiquable. Un prélèvement dans ces circonstances est à notre estimé injustifié et injuste.

Les contribuables qui se trouvent dans cette situation feront donc bien de considérer d’introduire une réclamation et de se battre contre cette injustice.