Tijdens het IDEFISC-seminarie van 13 juni 2018 hadden we het over de nieuwe rechtspraak betreffende de evaluatie van het VAA van de gratis terbeschikkingstelling van een woning aan een bedrijfsleider.
Ter herinnering, artikel 18, § 3, paragraaf 2, b) van het oude KB/WIB 92 bepaalde de evaluatie van het VAA door een onderscheid te maken in functie van de natuurlijke persoon of rechtspersoon die de woning ter beschikking stelde.
Het VAA in hoofde van de bedrijfsleider werd zo vermenigvuldigd met een coëfficiënt van 3,8 wanneer de woning ter beschikking werd gesteld door een rechtspersoon.
Het Hof van Beroep van Gent had in haar arrest van 24 mei gesteld dat dit onderscheid het grondwettelijk beginsel van gelijkheid schond zodat in alle gevallen de enige evaluatieregel, zijnde 100/60 van het geïndexeerde KI, diende toegepast te worden.
In haar omzendbrief 2018/C/57 van 15/05/2018 stelde de administratie uitdrukkelijk dat zij voldeed aan deze rechtspraak en dat ze de basisregel zonder enig onderscheid zou toepassen.
De administratie stelde in haar omzendbrief ook dat deze enige evaluatie toepasselijk was in elk stadium van de procedure tot aan de inwerkingtreding van nieuwe bepalingen maar verwierp echter wel de mogelijkheid voor de belastingplichtige om een verzoek tot ambtshalve ontheffing in te dienen.
Bij Koninklijk Besluit van 7 december 2018 werd er beslist dat het VAA moest bepaald worden door de basisregel vermenigvuldigd met 2 ongeacht de persoon die ter beschikking stelt. Deze nieuwe regel is van kracht voor de voordelen die betaald of toegekend werden vanaf 1 januari 2019.
Voor de vorige jaren ondersteunden we dat een verzoek tot ambtshalve ontheffing kon ingediend worden op grond van het feit dat deze rechtspraak van het Hof van Beroep van Gent nieuw is.
Artikel 376, § 1ste van het WIB 92 voorziet inderdaad een procedure van ambtshalve ontheffing wanneer zich nieuwe feiten of elementen zouden voordoen, op voorwaarde dat:
- Deze toeslagen door de administratie werden vastgesteld of aan haar werden gesignaleerd door de belastingplichtige of door zijn echtgeno(o)t(e) op de goederen waarvan de belasting invorderbaar werden, binnen de vijf jaar te rekenen vanaf 1 januari van het jaar waarin de belasting werd gevestigd;
- De belasting niet het voorwerp was van een bezwaar dat aanleiding gaf aan een definitieve beslissing ten gronde.
De administratie beperkt zich echter tot het verwerpen van verzoeken tot ambtshalve ontheffing op grond van het feit dat een wijziging van rechtspraak niet beschouwd wordt als een nieuw element conform artikel 376 § 2 van het WIB 92.
In een arrest van het Grondwettelijk Hof van 8 november 2006 werd nochtans impliciet erkend dat een beslissing van een rechtbank die uitspraak doet over de wettelijkheid van een norm een nieuw feit is.
Dit standpunt werd bevestigd door een vonnis van 31 januari 2019 van de Rechtbank van Gent.
De Rechtbank heeft inderdaad het verzoek tot ambtshalve ontheffing toegekend op grond van het feit dat het arrest van 24 mei 2016 een nieuw feit is.
Net zoals het Grondwettelijk Hof erkent dat een antwoord op een prejudiciële vraag dat beslist dat een wettelijke bepaling het gelijkheidsbeginsel schendt, heeft de Rechtbank gesteld dat de beslissingen van Hoven en Rechtbanken die beslissen over de ongrondwettelijkheid van een wettelijke bepaling moeten gelijkgesteld worden met een nieuw feit.
De Rechtbank heeft bovendien onderlijnd dat de Administratie toegeeft dat arresten van het Grondwettelijk Hof en van het EHvJ een nieuw feit zijn en geen wijziging van rechtspraak.
Dit vonnis van de Rechtbank van eerste aanleg van Gent zal zeker het voorwerp zijn van een beroep ingesteld door de Belgische Staat, maar is een eerste beslissing die toelaat het standpunt dat wij ondersteunden tijdens ons seminarie te bevestigen!