Sinds 1 januari 2015 bevat de Vlaamse Codex Fiscaliteit (hierna “ VCF” genoemd) ook het Vlaamse Wetboek van registratie- en successierechten. Deze nieuwe codex is op die datum in werking getreden (artikel 325 van het decreet), na een Vlaams decreet van 17 december 2014 (Decr. Vl. van 17 december 2014, Parl.St., zitting 2014-2015, nr. 114), maar op 26 januari werd dit decreet nog niet gepubliceerd.

Krachtens de VCF zal de Vlaamse Belastingdienst, één enkel bureau, belast zijn met het beheer van de dienst van de Vlaamse geregionaliseerde registratie- en successierechten. Alle aangiften van nalatenschap zullen daar moeten neergelegd worden.

De term “registratiebelasting” zal voortaan de schenkingsrechten, het recht op het vestigen van een hypotheek en ook de verkoop- en verdeelrechten (artikel 2 van het decreet) omvatten.

De termijn om de aangiften van nalatenschap neer te leggen, blijft 4 maanden. De mogelijkheid om deze termijn te verlengen bestaat, maar dit gaat wel gepaard met een verhoging van de belasting. Dit betekent dat een verhoging zal verschuldigd zijn van zodra de wettelijke termijn met één dag wordt overschreden.

Vóór de goedkeuring van deze nieuwe codex, werd een laattijdige neerlegging in Vlaanderen bestraft met een boete van 25€ per maand laattijdigheid en per universele erfgenaam/legataris die de aangifte niet zou hebben neergelegd. De straf werd gevoelig verzwaard. In Vlaanderen zal de boete vanaf nu in percentage berekend worden en die zal kunnen oplopen tot 20% van de verschuldigde rechten (artikel 307 van het decreet).

Van zodra de aangifte van nalatenschap is neergelegd, zal er een inkohiering volgen. Daarna zal een aanslagbiljet opgemaakt worden. Vervolgens zullen de erfgenamen over twee maanden beschikken, te rekenen vanaf het ontvangen van de aanvraag tot betaling, om de betaling van de successierechten uit te voeren.

Vóór 1 januari 2015 kon de fiscale administratie de venale waarde van gebouwen of andere goederen controleren, dit via een controleschatting. In Vlaanderen wordt deze controleschatting, door de goedkeuring van de nieuwe codex, voortaan geschrapt.

Al deze veranderingen blijven niet zonder gevolgen. Voor diverse redenen mogen bepaalde aangiften van nalatenschap niet binnen de termijn van 4 maanden neergelegd worden. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de nalatenschappen vele goederen in België omvatten, zoniet in het buitenland, of ook soms betwiste nalatenschappen met vele erfgenamen. In die hypotheses zal een verhoging van de belasting noodzakelijkerwijze toegepast worden.

Het was beter geweest om over een langere minimumperiode te beschikken om de neerlegging van de aangifte van nalatenschap te doen. Helaas heeft de wetgever gekozen voor de kortste periode, zijnde een termijn van 4 maanden.

Een verzoek tot nietigverklaring voor het Grondwettelijk Hof is niet uitgesloten.