Het probleem van de beperking van betalingen in contanten werd in een vorig nummer van juni 2012 aangekaart.
De programma-wet van 29 maart 2012 heeft belangrijke wijzigingen aangebracht inzake betalingen in contanten. Deze wet moet gezien worden in het kader van de strijd tegen het witwassen van geld.
Sinds 1 januari 2014 werd het maximumbedrag voor betalingen in contanten gebracht op 3.000 euro (artikel 171). Deze wijziging doelt ook op de betaling in contanten van een voorschot.
Bij verkopen van gebouwen is de betaling in contanten volledig verboden geworden. Het bedrag werd inderdaad teruggebracht tot 0 euro (artikel 170).
De sancties die voorzien zijn voor het niet respecteren van deze beperking kunnen zeer zwaar zijn. Er kan een boete opgelegd worden gaande van 250 euro tot 225.000 euro (artikel 41 van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financieel stelsel voor het witwassen van geld en voor de financiering van terrorisme). Ze mag echter niet hoger zijn dan 10 % van het bedrag dat in contanten werd betaald.
Enkel privé-personen vallen niet rechtstreeks onder de wet. Er kan wel een verplichting tot aangifte aan de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) worden opgelegd aan beroepsmensen. Zij zouden kunnen vervolgd worden als ze een betaling in contanten aanvaarden voor een bedrag dat hoger is dan het voorziene maximumbedrag.
Er bestaan grote verschillen binnen de Europese Unie voor wat betreft het bedrag. Er is inderdaad geen harmonie voorzien hierover.
Bepaalde landen, zoals Finland, Oostenrijk, Zweden en ook het Verenigd Koninkrijk kennen geen beperking.
In andere landen is de beperking vastgesteld op meer dan 10.000 euro voor de niet-inwonende consumenten en op ongeveer 2.500 euro voor fiscale inwoners. Dit is het geval in Frankrijk en Spanje.
Deze wijziging die werd aangebracht aan de programma-wet dreigt een negatieve impact te hebben op de handel in België. Men kan het bestaan van een zekere discriminatie vaststellen. De Belgische en buitenlandse consumenten zullen inderdaad geneigd zijn om naar de ons omringende landen te trekken zoals Duitsland of Frankrijk om daar hun aankopen te doen.
Men kan zich dan ook afvragen of dergelijke maatregel echt efficiënt is ?
De tendens in Europa neigt naar een – soms belangrijke – vermindering van de maximumbedragen voor betalingen in contanten.
De Belgische wetgever wil strijden tegen fraude en we zullen er ons naar alle waarschijnlijkheid in de toekomst mogen verwachten dat er dergelijke maatregelen bij komen.