Het ontwerp van programmawet tot wijziging van het belastingregime voor auteursrechten werd op vrijdag 18 november 2022 door de regering goedgekeurd.

Ter herinnering: Minister Van Peteghem wilde het apparaat beperken tot de artistieke gemeenschap en journalisten om een einde te maken aan misstanden.

Deze "misbruiken" komen voort uit de brede beoordeling van het begrip "schepping van de auteur”.

Voor de minister van Financiën moet deze beperkt blijven tot "kunstenaars". Het lijkt erop dat sommige beroepsgroepen geen gebruik meer zouden kunnen maken van het mechanisme van auteursrechten.

Ter herinnering, dit mechanisme stelde hen in staat om de inkomsten die ze eruit genereerden te belasten tegen het aantrekkelijke tarief van 15% na een forfaitaire aftrek van kosten.

De ter zake geldende bepaling (art. 17, § 1, 5° WIB 92) is daarom herschreven om het toepassingsgebied te beperken tot inkomsten uit:

• originele « literaire of artistieke werken » of uitvoeringen en publieke voorstellingen van performers,
• voor de feitelijke exploitatie of het gebruik van die rechten door de cessionaris, licentiehouder of derde,
• op voorwaarde dat een certificaat van kunstwerken in het bezit is van de oorspronkelijke houder,
• of bij gebreke daarvan, in het kader van de overdracht of licentieverlening in overeenstemming met het voorgaande, draagt de rechthebbende zijn door de auteursrechten of naburige rechten beschermde werk over aan of licentieert hij aan een derde voor mededeling aan het publiek, uitvoering of openbare uitvoering of reproductie.

De formulering van de tekst blijft beslist onduidelijk, terwijl de Raad van State de minister al had gewezen op het doel van de hervorming.

Van meet af aan moet de term "literaire en artistieke werken" worden verduidelijkt om een duidelijk antwoord te kunnen geven op de uitsluiting van bepaalde beroepen van het systeem.

De tekst voorziet ook in minder interessante plafonds en tarieven.

De rechten mogen slechts een percentage van de totale vergoeding (inclusief voordelen) overschrijden. Dit percentage wordt ook jaarlijks verlaagd: voor het aanslagjaar 2024 wordt het 50% voor het geheel. Voor 2025 wordt dat 40% en voor het boekjaar 2026 30%.

Tot slot wordt het forfaitaire tarief met 50% verlaagd, en dit vanaf 2023.

Het lijkt erop dat de aangenomen tekst vaag blijft en het niet mogelijk maakt om te weten of bepaalde beroepen al dan niet van het systeem zullen worden uitgesloten. De criteria van de bepaling zijn pas vanaf 1 januari 2024 van toepassing, voor dossiers die vóór 1 januari 2023 zijn ingediend. Er is dus voorzien in een overgangsperiode van één jaar die door de administratie in acht moet worden genomen.

Le projet de loi-programme modifiant le régime fiscal des droits d’auteur a été approuvé par le Gouvernement ce vendredi 18 novembre 2022.

Pour rappel, l’objectif du ministre Van Peteghem était de limiter le dispositif au milieu artistique ainsi qu’aux journalistes pour mettre fin aux abus.

Ces « abus » découlent de l’appréciation large de la notion de « création d’auteur ».

Pour le ministre des Finances, celle-ci doit être limitée aux « artistes ». Il en ressort que certaines professions ne pourraient plus recourir au mécanisme des droits d’auteur.

Pour rappel ce mécanisme leur permettait de taxer les revenus qui en découlaient au taux intéressant de 15% après une déduction forfaitaire de frais.

La disposition régissant la matière (art. 17, § 1er, 5° du CIR 92) a donc été réécrite afin de limiter le champ d’application aux seuls revenus issus :

• « d’œuvres littéraires ou artistiques » originales ou à des exécutions et représentations publiques d’artistes interprètes ;
• en vue de l’exploitation ou de l’utilisation effective de ces droits par le cessionnaire, le détenteur de la licence ou un tiers,
• pour autant qu’une attestation du travail des arts soit détenue par le titulaire originaire,
• ou à défaut que dans le cadre de la cession ou de l’octroi d’une licence conformément à ce qui précède, le titulaire des droits transfère ou octroie en licence son œuvre protégée par le droit d’auteur ou les droits voisins à un tiers en vue de sa communication au public, de son exécution ou de sa représentation publique ou de sa reproduction.

Le libellé du texte reste résolument peu clair, alors que le Conseil d’État avait déjà attiré l’attention du ministre quant à l’objectif de la réforme.

D’emblée, le terme « œuvres littéraires et artistiques » doit être précisé, et ce, afin de pouvoir apporter une réponse claire quant à l’exclusion de certaines professions du système.

Le texte prévoit aussi des plafonds et des taux moins intéressants

Les droits ne pourront plus dépasser qu’un pourcentage du total des rémunérations (prestations comprises). Ce pourcentage sera par ailleurs réduit annuellement : pour l’exercice d’imposition 2024, il sera de 50% pour l’ensemble. Pour 2025, il sera de 40% et pour l’exercice 2026, de 30%.

Enfin, le forfait de charges sera réduit de 50%, et ce, dès 2023.

Il en ressort que le texte adopté reste nébuleux et ne permet pas de savoir si certaines professions seront exclues ou non du dispositif. Les critères de la disposition ne seront applicables qu’à partir du 1er janvier 2024, pour les dossiers mis en place avant le 1er janvier 2023. Une période transitoire d’un an est ainsi prévue et devra être respectée par l’administration.