De programma-wet van 10 augustus 2015 voert, vanaf het aanslagjaar 2016 voor de inkomsten verzameld vanaf 1 januari 2015, een specifiek belastingsregime in voor de inkomsten die ontvangen of toegekend werden via een juridische constructie.
De geviseerde structuren
Twee soorten structuren worden geviseerd, afhankelijk of ze al dan niet rechtspersoonlijkheid hebben :
- enerzijds, alle juridische relaties die door een daad van de stichter of door een juridische beslissing ontstaan zijn, en via dewelke goederen of rechten onder het toezicht van een bestuurder werden geplaatst teneinde deze te beheren in het belang van één of meerdere begunstigden of met een bepaald doel. Zijn meer bepaald geviseerd de trusts en gelijkaardige structuren, die geen rechtspersoonlijkheid bezitten.
- Anderzijds, de entiteiten met rechtspersoonlijkheid waarvan de inkomsten niet onderworpen zijn aan een belasting van minstens 15%. De rechtsvormen die werden opgericht in een land dat deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte zijn geen juridische constructies, met als enige uitzondering van deze die op een lijst staan die opgesteld is bij Koninklijk Besluit dd. 23 augustus 2015.
Indien het daarentegen gaat om rechtsvormen die niet werden opgericht in een land dat deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte, zal in een Koninklijk Besluit dd. 23 augustus ook, op niet-limitatieve wijze, geef aan welke door de nieuwe maatregel zullen geviseerd worden.
Transparantie
Met de nieuwe wet wordt een belastingsmechanisme ingevoerd op het niveau van de stichter van de inkomsten die verkregen en/of verdeeld werden via een juridische constructie.
De inkomsten van de voornoemde buitenlandse juridische constructies worden belast alsof ze rechtstreeks werden gehouden door de belastingplichtigen bedoeld in artikel 3, WIB92 (belasting van natuurlijke personen) en in artikel 220, WIB92 (belasting van rechtspersonen).
Wanneer de juridische constructie door meerdere stichters werd opgericht, zal elke stichter belastbaar zijn pro rata zijn inbreng in de juridische constructie of, indien dit niet kan vastgesteld worden, elk voor een identiek deel.
De fictie van de fiscale transparantie doelt op alle inkomsten die door de juridische constructie werden verkregen en die belast zullen worden volgens de aard die zij zouden hebben gehad indien de stichters ze rechtstreeks hadden verkregen. Het kan gaan over onroerende inkomsten, inkomsten uit kapitaal en roerende goederen, beroepsinkomsten alsook over diverse inkomsten.
Behalve indien vastgesteld werd dat de voornoemde inkomsten betaald of toegekend werden aan een derde-begunstigde. De belastbare belastingplichtige is de inwoner van het Koninkrijk die een stichter is van de juridische constructie. Hij zal belastbaar zijn op de voornoemde inkomsten alsof hij ze rechtstreeks ontving.
De Memorie van Toelichting zegt dat « de doorkijkbelasting uitgebreid is en toegepast wordt met respect voor de verdragen ter preventie van de dubbele belasting die werden afgesloten door België en de fundamentele vrijheden zoals gedefinieerd in de Europese Verdragen. » (Memorie van Toelichting, p. 33).
We kunnen er dus van uit gaan dat de belasting niet van toepassing zal zijn of waar de structuur reeds in zijn verblijfsstaat aan een belasting onderworpen was voor zijn inkomsten, of dat de imputatie van de reeds betaalde belasting op z'n minst zal mogelijk zijn, ten minste als de structuur gevestigd is in een staat met dewelke België een verdrag ter preventie van de dubbele belasting heeft afgesloten.
Praktische gevolgen
De roerende inkomsten zullen dus belastbaar zijn (interesten en dividenden) aan het huidige tarief van 25 % in hoofde van de stichter-natuurlijk persoon1.
De meerwaarden op aandelen zullen over het algemeen vrijgesteld worden, conform het principe van vrijstelling van de meerwaarden op aandelen die gerealiseerd werden in het kader van het beheer van privé-patrimonium (artikel 90, 9°, WIB)2 .
Indien de structuur activa heeft die geen inkomsten in zijn hoofde opleveren, zou de transparantie geen impact mogen hebben op de stichter.
Het zal dus belangrijk zijn, voor de structuren die op vandaag nog bestaan, om te investeren in activa die geen belastbaar inkomen genereren in hoofde van een natuurlijk persoon die in België woont (dat kan zo zijn voor gevallen waar de structuur participaties heeft in bedrijven die bijvoorbeeld geen dividenden uitkeren).
1We moeten noteren dat de regering daarentegen beslist heeft om het tarief van 25 % op te trekken naar 27 % vanaf 1 januari 2017. Dit zal in de komende maanden het voorwerp uitmaken van de aanneming van een wet.
2We noteren dat de regering ook beslist heeft om in een volgende legislatuur, een belasting op speculatie in te voeren die op de inkomsten uit de snelle realisatie van aandelen of deelbewijzen zal gevestigd worden. Er moeten nog verduidelijkingen worden aangebracht voor wat betreft de manier waarop de belasting zal toegepast worden en wat betreft het tarief dat zal worden toegepast. Het kenmerk “snel” zal a priori bepaald worden door een doorverkoop binnen de 6 maanden.