Un décret wallon du 6 mai 2019, dont la date d’entrée en vigueur n’est pas encore connue, permettra bientôt aux personnes qui héritent d’un de leurs parents, d’accepter la succession de ce parent (en s’acquittant des droits de succession correspondants), et d’ensuite réaliser une donation avec 0 % de droits de tout ou partie des biens hérités, au profit de leurs propres enfants.

Ceci, à certaines conditions ; par exemple, la donation ne peut créer un démembrement de propriété, que ce soit entre les parents et leurs enfants, ou entre les enfants eux-mêmes (pas de donation sous réserve d’usufruit).

La mesure retient l’attention en ce qu’elle permet, dans une certaine mesure, d’organiser a posteriori une succession qui n’a pas été planifiée, en générant une certaine économie fiscale.

Si l’héritier souhaite faire appel à cette possibilité, il doit se prononcer rapidement : la déclaration de saut de génération doit être faite dans les 90 jours qui suivent le jour du dépôt de la déclaration de succession.

La nouvelle mesure présente essentiellement un intérêt pour les immeubles qui se trouvent dans la succession.

En effet, si ces immeubles restent dans le patrimoine de l’héritier, ils seront ensuite dévolus à ses propres héritiers, avec une deuxième application des droits de succession, et peu ou pas de possibilité d’optimisation fiscale possible, puisque les donations immobilières sont passibles de droits de donation élevés.

En revanche, si l’héritier choisit de faire immédiatement donation de ses biens immeubles à ses propres enfants, il pourra le faire moyennant l’application d’un tarif de 0 %.

En ce qui concerne les biens meubles, la mesure présente moins d’intérêt, puisque, en tout état de cause, les biens meubles peuvent être donnés en exonération de droits (0%, sous condition de survie pendant 3 ans à dater de la donation), ou avec une fiscalité réduite (3,3 % en cas d’enregistrement de la donation).

Cette solution a le mérite d’exister, mais ne remplace pas une planification successorale, qui permet également, par exemple, de faire en sorte que les biens immeubles soient légués directement aux petits-enfants, ce qui divise les bases imposables et diminue donc le montant total des droits de succession dus.

En revanche, elle pourra venir à point dans les familles où rien n’a été prévu, que ce soit par défaut de prévoyance ou parce que la succession s’est ouverte alors qu’aucune mesure n’avait encore pu être prise, particulièrement si la succession comporte des biens immeubles : les héritiers doivent s’acquitter des droits « normaux », mais leurs enfants ne devront pas en acquitter à leur tour pour s’en voir transférer la propriété.

Een Waals decreet van 6 mei 2019 waarvan de datum van inwerkingtreding nog niet gekend is, zal het binnenkort mogelijk maken voor personen die erven van één van hun ouders, om de erfenis van die ouder te aanvaarden (door de bijhorende successierechten te betalen) en deze daarna aan hun eigen kinderen te schenken aan 0% successierechten op een deel of alle geërfde goederen.

Dit onder bepaalde voorwaarden; bijvoorbeeld, de schenking mag geen opsplitsing van de eigendom veroorzaken, of het nu tussen de ouders en kinderen is of tussen de kinderen zelf (geen schenking onder voorbehoud van vruchtgebruik).

De maatregel weerhoudt de aandacht doordat ze in zekere mate toelaat om a posteriori een erfenis te regelen die niet werd gepland door een zekere fiscale besparing te genereren.

Indien de erfgenaam van deze mogelijkheid gebruik wenst te maken, moet hij zich hier snel over uitspreken: de aangifte van generatiesprong moet gebeuren binnen de 90 dagen volgend op de neerleggingsdatum van de aangifte van nalatenschap.

De nieuwe maatregel is vooral van belang voor de gebouwen die zich in de nalatenschap bevinden.

Het is inderdaad zo dat, indien deze gebouwen in het patrimonium van de erfgenaam blijven, zij vervolgens gegeven worden aan zijn eigen erfgenamen, met een tweede toepassing van de successierechten, en weinig of geen mogelijkheid tot fiscale optimalisatie mogelijk, aangezien er op de onroerende schenkingen verhoogde schenkingsrechten rusten.

Daarentegen, als de erfgenaam ervoor kiest om onmiddellijk een schenking te doen van zijn onroerende goederen aan zijn eigen kinderen, dan zal hij dat kunnen doen mits de toepassing van een tarief van 0%.

Wat betreft de roerende goederen is de maatregel minder belangrijk, aangezien, in ieder geval, de roerende goederen kunnen gedoneerd worden vrij van rechten (0%, onder voorwaarde van overleving gedurende 3 jaar te rekenen vanaf de schenking), of met een verlaagde fiscaliteit (3,3% in geval van registratie van de schenking).

Deze oplossing heeft de verdienste dat ze bestaat, maar ze vervangt niet de successieplanning, die het ook mogelijk maakt, bijvoorbeeld, om ervoor te zorgen dat de onroerende goederen rechtstreeks nagelaten worden aan de kleinkinderen, wat de belastbare grondslagen verdeelt en dus het totale bedrag van de verschuldigde successierechten verlaagt.

Daarentegen zou ze nog goed kunnen zijn voor families waar niets werd voorzien, of het nu door gebrek aan voorzorg is of omdat de nalatenschap open gevallen is terwijl er nog geen enkele maatregel kon genomen worden, in het bijzonder als de erfenis onroerende goederen bevat: de erfgenamen moeten de “normale” rechten betalen, maar hun kinderen moeten deze op hun beurt niet betalen om de eigendom naar hen te zien overgaan.