Regelmatig wijzen we op het feit dat het fiscaal recht een materie van openbare orde is. Dit betekent dat niemand er mag van afwijken en dat de wet in al zijn facetten moet worden toegepast wanneer aan de toepassingsvoorwaarden voldaan is. Dat is bijvoorbeeld de reden waarom een feitenrechter er nooit toe gehouden is om een akkoord te bekrachtigen dat afgesloten werd tussen de administratie en een belastingplichtige wanneer hij van oordeel is dat dit akkoord strijdig is met de wet.

Bij vonnis van 21 mei 2015 heeft de rechtbank van eerste aanleg van Namen duidelijk een ander gevolg bevestigd van het feit dat het fiscaal recht van openbare orde is: een belastingplichtige is niet onherroepelijk gebonden door de fouten die in zijn aangifte zouden geslopen zijn.

In dit geval, had een bedrijf in toepassing van een tax shelter overeenkomst de vrijstelling gevraagd van 150% van de storting die werd uitgevoerd met het oog op de verwerving van rechten in filmproducties.

Deze vrijstelling werd door de administratie geweigerd omwille van het feit dat het bedrag van die storting niet correct werd geboekt op een afzonderlijke rekening van het passief, zoals dit nochtans vereist is door de wetgeving betreffende de tax shelter. Er werd derhalve een bericht van wijziging gestuurd naar het bedrijf.

Naar aanleiding van dit bericht van wijziging besliste het bedrijf om een nieuwe algemene vergadering bijeen te roepen teneinde de nieuwe jaarrekeningen goed te keuren die, deze keer, correct werden opgesteld.

De administratie weigerde rekening te houden met deze nieuwe boekhouding. Het geschil werd voor de rechtbank gebracht die dus de belastingplichtige in het gelijk heeft gesteld, omdat ze van oordeel was dat alle fouten in de aangifte, of ze nu materieel, feitelijk of juridisch zijn, door de belastingplichtige mochten ingeroepen worden om de reëel verschuldigde belasting te kunnen vaststellen.

Deze beslissing heeft als verdienste om er aan te herinneren dat de missie van de administratie er niet in bestaat om de hoogst mogelijke belasting te heffen, maar wel om de wettelijk verschuldigde belasting te heffen op grond van de feitelijke omstandigheden.

On rappelle régulièrement que le droit fiscal est une matière d’ordre public. Ceci signifie que nul ne peut y déroger et que la loi doit s'appliquer dans tous ses volets quand les conditions de son application sont réunies. C’est, par exemple, la raison pour laquelle une juridiction de fond n’est jamais tenue d’entériner un accord convenu entre l’administration et un contribuable si elle estime que cet accord contrevient à la loi.

Par un jugement du 21 mai 2015, le tribunal de première instance de Namur a clairement affirmé une autre conséquence liée au fait que le droit fiscal est d’ordre public : un contribuable n’est pas irrévocablement lié par les erreurs qui seraient contenues dans sa déclaration.

En l’espèce, une société avait sollicité l’exonération de 150% du versement effectué en vue de l’acquisition de droits dans des productions cinématographiques en application d’une convention de tax shelter.

Cette exonération fut refusée par l’administration au motif que le montant de ce versement n’avait pas été correctement comptabilisé à un compte distinct du passif comme l’exige pourtant la législation relative au tax shelter. Un avis de rectification fût donc adressé à la société.

Suite à cet avis de rectification, la société décida de convoquer une nouvelle assemblée générale afin d’approuver de nouveaux comptes annuels, cette fois, correctement établis.

L’administration refusa de tenir compte de cette nouvelle comptabilité. Le litige fut porté devant le tribunal qui donna donc gain de cause au contribuable estimant que toutes les erreurs qu’elles soient matérielles, de fait ou de droit grevant la déclaration pouvaient être invoquées par le contribuable pour permettre l’établissement de l’impôt réellement dû.

Cette décision a le mérite de rappeler que la mission de l’administration fiscale n’est pas d’établir l’imposition la plus élevée possible mais bien d’établir l’impôt légalement dû eu égard à la réalité des faits.