Que penser du nouveau décret fiscal wallon qui vient d’être approuvé en première lecture ?

Si son titre met tout le monde d’accord, peut-on en dire de même de son contenu ?

Bien entendu, nous savons que l’impôt est prélevé pour être redistribué. Cette contribution obligatoire se fonde sur les capacités contributives de chacun. Ainsi, la capacité contributive est liée au principe d’égalité.

Toutefois, il ne faut pas s’y méprendre, la référence aux facultés contributives des contribuables ne doit pas être vue, du moins dans le système fiscal belge, comme une obligation qui serait imposée aux pouvoirs publics de suivre un principe de justice ou d’équité fiscale.

L'idée de ‘l’impôt juste’ est quelque chose qu’il faut néanmoins garder à l'esprit.

Le sentiment que les gens paient leur juste somme d'impôt est fondamental pour garantir la sécurité sociale, la paix et stabilité. Aussi, le concept fonde l’intervention du pouvoir politique, mais quand est-il réellement ?

En l’espèce, ce décret porte sur un renforcement de la lutte contre la fraude fiscale et l’évitement de l’impôt. Plusieurs volets sont renforcés.

Nous citerons, le volet procédural qui annonce :

• l’instauration d’une ‘disposition générale anti-abus’. On rappellera brièvement que l’application d’une telle disposition trouve difficilement à s’appliquer en pratique d’abord parce que l’administration doit en démontrer les conditions et ensuite parce que le contribuable pourra toujours y apporter la preuve contraire.
• L’augmentation des délais d’investigation et de taxation qui passe de 5 à 10 ans.
• Ou encore le renforcement des amendes fiscales. Une mesure qui ne fait que confirmer la tendance actuelle quant à une application de plus en plus standardisée par l’administration.

Le volet des droits de succession et d’enregistrement, « plus justes » ?

Rappelons que les droits de succession sont très lourdement taxés en Belgique alors qu’ils n’existent tout simplement pas (du moins en ligne directe) chez certains de nos voisins.

La mesure à retenir est sans nul doute celle des donations bancaires, soit des donations indirectes non enregistrées pour lesquelles le donateur devra désormais vivre encore 5 ans au lieu de 3 après la donation pour épargner son donataire d’une taxation au titre de droits de succession.

Cela poussera les plus prudents à enregistrer la donation pour éviter tout risque.

D’autres charmantes mesures sont ainsi énoncées dans ce décret qui nécessite une application au cas par cas. Nous pouvons vous accompagner dans vos démarches.

Enfin, il ne faut pas perdre de vue que la signature de ce décret arrive dans un contexte économique particulier. Notre pays dont la fiscalité est tournée vers les revenus doit faire face à un lourd déficit en raison d’une diminution de ses recettes.

On continue toutefois tête baissée à prescrire ce qui ne fonctionne pas.

La situation actuelle ne devrait-elle pas être l’occasion pour le pouvoir politique d'utiliser la fiscalité autrement que par le passé, d'adopter de nouvelles règles fiscales plus diversifiées et plus adaptées aux nouvelles réalités ?

Perrine RUDEWIEZ

Hoe zit het met het nieuwe Waalse belastingdecreet dat zojuist in eerste lezing werd goedgekeurd?

Als de titel iedereen akkoord maakt, kan dan hetzelfde gezegd worden over de inhoud?

Natuurlijk weten we dat de belasting wordt geheven om te worden herverdeeld. Deze verplichte bijdrage is gebaseerd op de bijdragecapaciteiten van elk individu. De mogelijkheid om te betalen is dus gekoppeld aan het gelijkheidsbeginsel.

Vergis u echter niet, de verwijzing naar de draagkracht van de belastingplichtigen mag, althans in het Belgische belastingstelsel, niet worden gezien als een verplichting voor de overheid om een beginsel van rechtvaardigheid of fiscale billijkheid te volgen.

Het idee van ‘de billijke belasting’ is iets dat toch in gedachten moet worden gehouden.

Het gevoel dat mensen hun juiste belasting betalen, is van fundamenteel belang voor het waarborgen van sociale zekerheid, vrede en stabiliteit. Het concept vormt ook de basis voor de interventie van politieke macht, maar wanneer is het echt? In casu betreft dit decreet een versterking van de strijd tegen belastingfraude en belastingontwijking. Verschillende componenten worden versterkt.

We citeren, het procedurele luik dat het volgende aankondigt:

• de invoering van een "algemene antimisbruikbepaling". Er zij kort aan herinnerd dat de toepassing van een dergelijke bepaling in de praktijk moeilijk kan worden toegepast, ten eerste omdat de administratie de voorwaarden moet aantonen en ten tweede omdat de belastingplichtige altijd het tegendeel zal kunnen bewijzen.
• de verhoging van onderzoek- en belastingtermijnen van 5 naar 10 jaar.
• of het aanscherpen van fiscale boetes. Een maatregel die de huidige trend naar een steeds meer gestandaardiseerde toepassing door de administratie alleen maar bevestigt.

Het luik van successie- en registratierechten, "billijker"?

Vergeet niet dat de successierechten in België zeer zwaar belast worden, terwijl ze in sommige van onze buren gewoon niet bestaan (althans in een directe lijn).

De te behouden maatregel is ongetwijfeld die van bankgiften, d.w.z. indirecte giften die niet geregistreerd zijn en waarvoor de schenker nu nog 5 jaar zal moeten leven in plaats van 3 jaar na de schenking om zijn begiftigde een belasting ten titel van successierechten te besparen.

Dit zal de meest voorzichtige mensen ertoe aanzetten om de schenking te registreren om elk risico te vermijden.

Andere charmante maatregelen zijn dus vastgelegd in dit decreet waarvan de toepassing geval tot geval moet worden bekeken. Wij kunnen u begeleiden bij uw stappen.

Tot slot mogen we de ondertekening van dit decreet in een bepaalde economische context niet uit het oog verliezen. Ons inkomensgeoriënteerde land heeft te maken met een zwaar tekort door een daling van de inkomsten.

We blijven echter met gebogen hoofd voorschrijven wat niet werkt.

Zou de huidige situatie niet een kans moeten zijn voor de politieke macht om belastingen anders te gebruiken dan in het verleden, om nieuwe belastingregels aan te nemen die meer gediversifieerd zijn en meer aangepast aan de nieuwe realiteit?