Pour rappel, le taux de la cotisation spéciale sur commissions secrètes s’élevait à 309%, conformément à l’article 219 du CIR.

Désormais, ce taux est révolu : la loi du 19 décembre 2014 vient de le réduire considérablement et de restreindre les cas où une cotisation spéciale peut être réclamée.

En effet, le taux est, dorénavant, fixé à 103%. Il est même ramené à 51,5% à condition qu’il puisse être établi que le bénéficiaire est une personne morale.

Le juge ne pourra, en revanche, plus diminuer ce taux, la cotisation perdant explicitement le caractère de sanction pénale. Il ressort explicitement de l’exposé des motifs de la loi que « cette cotisation distincte n’aura plus qu’un caractère compensatoire de la perte d’impôt sur les revenus belges».

Ce contrôle de pleine juridiction avait été clairement reconnu au juge suite à l’arrêt du 6 juin 2014 de la Cour constitutionnelle selon lequel une amende fiscale substantielle doit être considérée comme une sanction répressive.

Le taux de 309% comportait effectivement une fonction indemnitaire et sanctionnatrice. Désormais, le taux n’a plus, selon le législateur qu’une fonction réparatrice du préjudice subi par l’Etat belge. Cela pourra bien sûr être vérifié par la Cour constitutionnelle.

Cette cotisation, sur les dépenses et avantages de toute nature, ne pourra s’appliquer que si la société ne communique pas l’identité du bénéficiaire à l’administration endéans un délai de 2 ans et 6 mois, à partir du 1er janvier de l’exercice d’imposition concerné.

En qui concerne spécifiquement les bénéfices dissimulés, le contribuable a la possibilité de les réintégrer dans un exercice comptable postérieur à l’exercice comptable au cours duquel le bénéfice a été réalisé à condition que « le contribuable n’ait pas encore été informé par écrit d’actes d’administration ou d’instructions spécifiques en cours ».</>

Le contribuable doit donc avoir agi de manière spontanée pour éviter la cotisation spéciale.

La loi a également prévu que les bénéfices dissimulés résultant du rejet à titre de frais professionnels ne seront pas soumis à cette cotisation.

Cette loi aboutit à un véritable allègement de cette cotisation et à une applicabilité restreinte de celle-ci.

De plus, cette nouvelle loi s’appliquera « à tous les litiges qui ne sont pas encore définitivement clôturés » à la date de son entrée en vigueur, le jour de sa publication au Moniteur.

Cette publication est intervenue le 29 décembre 2014. La loi est donc en vigueur et toutes les cotisations litigieuses doivent donc être réduites, d’ores et déjà, au nouveau taux, moyennant, le cas échéant, l’exercice des recours prévus par la loi.

Ceci marque donc la fin d’une cotisation sur commissions secrètes très nettement excessive.

Le 9 octobre 2014, l’accord de gouvernement fédéral annonçait une réforme fiscale, dont l’un des principes serait « la simplicité et la transparence ».

Cette refonte de la cotisation sur commissions secrètes s’inscrit dans la lignée de ce principe.

We herinneren u er aan dat het tarief van de bijzondere bijdrage op geheime commissielonen 309% bedroeg, dit conform artikel 219 WIB.

Voortaan is dit tarief verleden tijd: de wet van 19 december 2014 heeft dit tarief zopas aanzienlijk verlaagd en heeft de gevallen waarin een bijzondere bijdrage kan gevraagd worden, beperkt.

Vanaf nu is het tarief effectief vastgesteld op 103%. Het werd zelfs teruggebracht tot op 51,5% op voorwaarde dat kan vastgesteld worden dat de begunstigde een rechtspersoon is.

Daarentegen zal de rechter dit tarief niet meer kunnen verlagen, aangezien de bijdrage expliciet zijn karakter van strafrechtelijke sanctie verliest. Uit de toelichting bij de wet blijkt duidelijk dat “deze afzonderlijke bijdrage enkel nog een compenserend karakter zal hebben voor het verlies aan belastingen op de Belgische inkomsten”.

Deze controle vanuit zijn volle rechtsmacht werd duidelijk aan de rechter verleend ten gevolge van het arrest van 6 juni 2014 van het Grondwettelijk Hof volgens hetwelke een substantiële fiscale boete moet beschouwd worden als een repressieve sanctie.

Het tarief van 309% had inderdaad zowel een vergoedende als bestraffende functie. Voortaan zal het tarief volgens de wetgever enkel nog dienen om het nadeel dat de Belgische staat geleden heeft, te herstellen. Dit zal natuurlijk kunnen nagegaan worden door het Grondwettelijk Hof.

Deze bijdrage, op de uitgaven en voordelen van alle aard, zal enkel kunnen toegepast worden als het bedrijf de identiteit van de begunstigde niet binnen een termijn van 2 jaar en 6 maanden, vanaf de eerste januari van het desbetreffende aanslagjaar, doorgeeft aan de administratie.

Wat de verdoken winsten in het bijzonder betreft, heeft de belastingplichtige de mogelijkheid om deze te integreren in een boekjaar volgend op het boekjaar tijdens hetwelke de winst werd gerealiseerd op voorwaarde dat “de belastingplichtige nog niet schriftelijk werd geïnformeerd over lopende acties van de administratie of specifieke instructies”.

De belastingplichtige moet dus spontaan gehandeld hebben om de bijzondere bijdrage te vermijden.

De wet heeft ook voorzien dat de verdoken winsten die voortvloeien uit de verwerping van beroepskosten niet aan deze bijzondere bijdrage zullen onderworpen worden.

Deze wet leidt tot een ware vermindering van deze bijdrage en tot een beperkte toepasbaarheid ervan.

Bovendien zal deze nieuwe wet van toepassing zijn “op alle geschillen die nog niet definitief werden afgesloten” op de dag van haar inwerkingtreding, de dag van haar bekendmaking in het Staatsblad.

Deze bekendmaking is ondertussen gebeurd op 29 december 2014. De wet is dus van kracht en alle betwiste bijdragen moeten dus reeds verlaagd worden volgens het nieuwe tarief.

Hiermee wordt dus een einde gemaakt aan een aanzienlijk buitensporige bijzondere bijdrage op geheime commissielonen.

Op 9 oktober 2014 kondigde het akkoord van de federale regering een fiscale hervorming aan, waarvan één van de principes “ de eenvoud en transparantie” zou zijn.

Deze hervorming van de bijdrage op geheime commissielonen ligt in de lijn van dit principe.