Pendant des années, les représentants du parti du premier ministre actuel déclaraient qu’au nom du respect de la vie privée, ils n’accepteraient jamais un cadastre des fortunes en Belgique.

Ils avaient bien raison de défendre ainsi la vie privée des citoyens.

Mais aujourd’hui ils ont tort, parce qu’ils ont fait le contraire de ce qu’ils avaient promis. L’ensemble des mesures entrées en vigueur au cours des dernières années (quasi suppression du secret bancaire belge, échange automatique d’informations avec les pays étrangers, registre des bénéficiaires économiques) permet pratiquement à l’administration fiscale de tout savoir sur le patrimoine de chacun. Son rôle est certes d’être informé sur les revenus, mais non sur les patrimoines qui, aujourd’hui du moins, ne sont pas taxés annuellement.

Le pire est sans doute le registre des bénéficiaires économiques de toutes les sociétés et associations. Ce registre contiendra le nom de la ou des personnes qui contrôlent effectivement toutes les sociétés belges, ainsi que les associations, les fondations et les trusts.

Or, non seulement l’administration fiscale aura accès à ces données, mais il en sera de même de n’importe qui.

Dans le cas de l’administration fiscale, on peut admettre que ces données sont utiles à l’exercice de sa mission, même s’il faut s’interroger sur la proportionnalité entre l’objectif poursuivi et l’information de masse ainsi disponible. Mais dans le cas de l’ensemble de la population, on voit mal en quoi cela constituerait une nécessité que de lui permettre d’avoir ainsi accès aux informations sur la totalité des sociétés concernées.

Certes, ces mesures ont une origine européenne, mais le gouvernement belge n’a rien fait pour s’y opposer.

Gedurende jaren hebben de vertegenwoordigers van de partij van de huidige eerste minister verklaard dat zij onder het mom van het respect voor het privéleven nooit een vermogenskadaster in België zouden aanvaarden.

Ze hadden groot gelijk om het privéleven van de burgers op die manier te verdedigen.

Maar vandaag hebben ze ongelijk, want ze doen net het tegenovergestelde van wat ze beloofd hadden. Alle maatregelen die de laatste jaren in voege getreden zijn (praktisch volledige afschaffing van het Belgisch bankgeheim, automatische informatie-uitwisseling met het buitenland, register van economische begunstigden) maken het voor de administratie mogelijk om praktisch alles te weten over het vermogen van elk van ons. Het is duidelijk dat de rol van de administratie erin bestaat om geïnformeerd te zijn over de inkomsten, maar niet over de vermogens die, op vandaag althans, niet jaarlijks belast worden.

Het ergste is ongetwijfeld het register van economische begunstigden van alle vennootschappen en verenigingen. Dat register bevat de naam van de persoon of personen die effectief controle uitoefent of uitoefenen over alle Belgische vennootschappen, alsook van de verenigingen, stichtingen en trusts.

Die gegevens zullen echter niet alleen toegankelijk zijn voor de fiscus, maar ze zullen ook ter beschikking zijn van eender wie.

In het geval van de fiscale administratie kunnen we toegeven dat deze gegevens nuttig zijn voor de uitvoering van hun opdracht, ook al moeten we ons vragen stellen over de verhouding tussen het nagestreefde doel en de massa informatie die zo beschikbaar wordt. Maar in het geval van de volledige bevolking zien we niet goed in waarom dit nodig zou zijn behalve dan om hen toe te laten om zo toegang te hebben tot informatie over alle betrokken vennootschappen.

Het is duidelijk dat deze maatregelen hun oorsprong kennen in Europa, maar de Belgische overheid heeft niets gedaan om zich ertegen te verzetten.